Prezentujemy Państwu nowe wyniki badań nad warmińską wsią. Badania realizowane są przez Katedrę Architektury Krajobrazu i Agroturystyki UW-M w Olsztynie pod kierunkiem dr inż. Wandy Łaguny.
Opis wsi/historia
Niemiecka nazwa Radostowen. Wieś położona na obszarze rolniczym, w rejonie chronionego krajobrazu ochrony umiarkowanej z tytułu położenia na terenie zlewni przyjeziornej. Wieś o charakterystycznym kształcie owalnicy – czytelnym do dziś.
Walory przyrodnicze
W odległości ok. 3 km na południowy zachód od miasta wznosi się Święta Góra (179m), będąca jednocześnie punktem widokowym na miasto i okolice. Zachowały się na niej ślady dawnych wałów i fos – tu miała stać pogańska świątynia Prusów.
Walory kulturowe
We wsi znajduje się kościół gotycki, orientowany, murowany z cegły, salowy z zakrystia od północy i kruchtą od południa. Wieża drewniana z XVIII wieku o konstrukcji słupowej, kwadratowa, oszalowana deskami, przykryta namiotowym dachem, zakończona iglicą. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVIII wieku. Ponadto, na terenie wsi znajdują się dwie neogotyckie kapliczki.
Układ wsi/typy zagród/ budynki
Typy zagród We wsi można wyróżnić dwa typy zagród w wielu wariantach. W pierwszym typie działka w kształcie prostokąta o wymiarach 50x30m. Budynek mieszkalny stoi równolegle do drogi, przy czym może być zlokalizowany po środku działki blisko granicy z drogą lub w głębi działki. Budynki gospodarcze (od jednego do dwóch) usytuowane są w różnych układach w stosunku do budynku mieszkalnego: dwa – równolegle i prostopadle, tworząc podwórze; jeden – może być przybudowany do budynku mieszkalnego lub zlokalizowany za nim w głębi działki. W drugim typie działka ma kształt kwadratu. Budynek mieszkalny często zlokalizowany jest przy granicy działki, po jej lewej lub prawej stronie. Może też być usytuowany wraz z przybudowanym budynkiem gospodarczym w głębi działki.Budynki mieszkalne Konstrukcji murowanej na planie prostokąta, na podmurówce kamiennej. Przeważają tu budynki jednokondygnacyjne, z użytkowym poddaszem. Dach dwuspadowy, kryty dachówką ceramiczną, o spadku połaci 40-45 st.Budynki gospodarcze Najczęściej murowane, na planie prostokąta, zdarzają się też drewniane. Dwupoziomowy z górną częścią drewnianą. Dach dwuspadowy, kryty dachówką ceramiczną, o spadku połaci 40-45 st. Kamienna podmurówka.
Uwarunkowania rozwoju wsi (na podstawie wywiadu środowiskowego z mieszkańcami)
Obecnie we wsi funkcjonuje kilka obiektów użyteczności publicznej: kościół, sklepy, poczta, punkt sprzedaży gazu, warsztat, ochotnicza straż pożarna oraz szkoła. Radostowo, dzięki ładnemu układowi przestrzennemu oraz ciekawej, urokliwej okolicy, ma duże możliwości rozwoju w kierunku budownictwa jednorodzinnego.