Inwentaryzacja krajobrazowo – urbanistyczna
Inwentaryzacja wybranego miejsca
Opis wsi/historia
Wieś położona na pograniczu Warmii i Mazur w południowej części gminy Purda. Wieś lokowana w XVII w.
Walory przyrodnicze
Największą „atrakcją” przyrodniczą jest jezioro Gim. Jest to jezioro rynnowe o powierzchni ok. 176 ha. Dno ma piaszczyste i muliste porośnięte. Amatorzy wędkarstwa mogą tu łowić węgorza, szczupaka i okonia. Dzięki ciekawym, łagodnym brzegom oraz czystej wodzie jest doskonałym akwenem do czynnego wypoczynku. Wieś otoczona jest kompleksem borów sosnowych i lasów świerkowych Wędrówki piesze w lesie, oraz jazda rowerem po trasie stwarzają możliwość obcowania z przyrodą.
Walory kulturowe
Wartość zabytkową we wsi przedstawiają niektóre obiekty mieszkalne wraz z zabudową gospodarczą, najstarszy we wsi dom drewniany objęty ochroną, dom sołtysa w centralnej części wsi z charakterystycznym gankiem, obiekty sakralne – kapliczka, jedyne miejsce spotkań i modlitwy, nabożeństw religijnych, stary cmentarz poniemiecki z sześcioma nagrobkami, krzyż usytuowany przy jeździe do wsi. Obiekty podlegające ochronie: kapliczka przydrożna, domy nr 2, 3, 4,5, 6, 7, 9, 10, 11, 14, 15, 18, 20, 21, domy z budynkami gospodarczymi nr 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 34, chałupy drewniane nr 8, 13, 16, 19, stanowiska archeologiczne na południe od wsi.
Układ wsi/typy zagród/ budynki
Wieś ma kształt ulicówki, większość gospodarstw położona jest przy głównej drodze. Występuje także zabudowa kolonijna. Można wyróżnić cztery typy zagród, z przewagą typu, w którym budynek mieszkalny położony jest równolegle do drogi głównej (znajduje się on z przodu zagrody, wjazd oraz wejście do domu – od ulicy). Ten typ ma wiele kombinacji i wariantów.
Najczęstszy kształt działki to wydłużony prostokąt o różnej powierzchni (do ponad 2000m²). Granice działki lekko rozszerzają się lub zwężają ku sobie w zależności od przeprowadzonych podziałów, jak również mogą mieć swe granice cięte wzdłuż drogi często po skosie. Występują warianty głównego typu ( o większej powierzchni, gospodarstwo podzielone drogą główną oraz małe działki z budynkiem mieszkalnym i ogrodem przydomowym, bez funkcji gospodarczej).
Typy zagród Liczba zagród we wsi wynosi 43, w tym zagrody typu I – 29, typu II – 7, typu III – 5, typu IV – 3. Najczęściej występują dwa typy zagród. Układ zabudowy jest otwarty i swobodny. W pierwszym dom stoi równolegle do ulicy, wejście jest od ulicy lub od wejścia gospodarczego. Budynki gospodarcze powtarzają układ położenia wedle granicy działki, wjazd na posesje po prawej lub po lewej stronie domu mieszkalnego. W drugim typie dom mieszkalny stoi prostopadle do wejścia od ulicy, wejście do domu od podwórza lub ulicy. Budynki gospodarcze powtarzają równoległy układ wobec granic działki, wjazd na działkę od strony wejścia do domu. Układ zagrody również swobodny i otwarty. W innych typach spotyka się działkę położoną przy drodze gruntowej (nie głównej jak dotychczas) oraz usytuowanie domu prostopadle lub równolegle.
Układ funkcjonalny jest zbliżony we wszystkich zagrodach we wsi. Przed domem mieszkalnym głównie od strony ulicy znajduje się ogródek z bylinami i krzewami. Sad mieści się w okolicy domu jak również może zastąpić ogródek. W układzie zagrody wyraźnie zaznaczone jest podwórze gospodarcze, wydzielone siatką lub drewnianym płotem.
Budynek mieszkalny
Uwarunkowania rozwoju wsi (na podstawie wywiadu środowiskowego z mieszkańcami)
Rozwój wsi pojmowany jest wielokierunkowo, z przewagą funkcji turystycznej, we wsi znajduje się gospodarstwo agroturystyczne, pole namiotowe, punkty usługowe, sklepy – „Wera”, „Agro Dywity” z miejscami konsumpcji w pobliżu, niewielki plac zabaw dla dzieci, boisko sportowe, w okresie letnim spełniające rolę miejsca do spotkań, organizacji festynów rodzinnych, zawodów strażackich.